02.09.25
de commune als vorm – met Kristin Ross in de Donderberg ZAD
Voortbordurend op de thematiek van het surplus en de politieke vormen ervan onderzoekt Lietje Bauwens de commune. Als uitdrukking van een verzet dat geen ideologische, maar eerder een ruimtelijke binding heeft, kan deze vorm hedendaags worden genoemd, aangezien hij een verschuiving van het temporele naar het ruimtelijke in zich draagt. Hoe vertel je het verhaal van een dergelijke protestvorm? Aan de hand van Kristin Ross, een andere leerling van Fredric Jameson die in zijn spoor de nauwe connecties tussen politieke, literaire en sociale vormen onderzocht, laat Bauwens zien hoe ‘la forme commune’ of de communevorm, anders dan de geschiedschrijving wil, geen uitdrukking is van een stedelijk proletariaat, maar vaak een landelijke en perifere dimensie heeft. Ross haalt de geschiedenis van de communes van Nantes en Larzac naar boven, vergeten episodes uit de periode van Mei ‘68, toen boeren, studenten en arbeiders een verbond sloten en parallelle voorzieningen optuigden die onafhankelijk van markt en staat opereerden. Deze geschiedenis wordt geplaatst naast andere ZAD’s (Zones à Défendre), waaronder een in Brussel: Donderberg in Laken, waar een wilde friche wordt verdedigd tegen bouwwoede. Actueel, in een tijd waarin de metropool en de periferie verder uit elkaar lijken te groeien dan ooit en nieuwe politieke breuklijnen (en dus krachtmetingen) doen ontstaan. De vraag die rijst is: in welke narratieve vormen kunnen we over zulke geleefde communevormen schrijven?
Deze tekst verscheen in nY57
Lietje Bauwens
